Canfu'r adroddiad fod gan gynghorau cymuned yng Nghymru le i wella o hyd o ran datblygu a gwella rheoli ariannol a llywodraethu yn arbennig mewn perthynas ag ansawdd cyflwyno adroddiadau ariannol, rheoli ariannol a threfniadau archwilio mewnol.
Mae cynghorau cymuned Cymru yn rheoli symiau sylweddol o arian ac yn dal cronfeydd wrth gefn ac asedau o werth sylweddol, sy'n debygol o gynyddu yn y dyfodol. Mae rhai o'r materion a nodwyd yn yr adroddiad yn cynnwys y canlynol:
- Mae angen i gynghorau cymuned wella eu hamseroldeb o ran paratoi eu cyfrifon blynyddol ac ansawdd y ffurflenni blynyddol a gyflwynir i'w harchwilio
- Mae angen i'r sector cyfan wella ei drefniadau ar gyfer pennu cyllidebau.
- Mae angen i gynghorau cymuned ddangos bod ganddynt system archwilio mewnol ddigonol ac effeithiol ar waith, a'u bod yn cael gwerth llawn o'r gwasanaeth hwnnw.
Nododd yr archwilwyr nifer o faterion sy'n codi dro ar ôl tro y gallai cynghorau ledled Cymru ddysgu oddi wrthynt. O ganlyniad i hyn, gwnaethom gynnal gweminar i rannu enghreifftiau o arfer a dysgu da, gan ganolbwyntio'n benodol ar Gyllidebu ac Archwiliadau Mewnol. Gwnaeth y gweminar ddwyn ynghyd yr arferion diweddaraf o bob cwr o Gymru a thu hwnt.
At bwy cafodd y gweminar ei hanelu
Roedd y gweminar hon wedi ei hanelu at swyddogion (e.e. Clercod) ac aelodau cynghorau tref a chymuned yng Nghymru.
Roedd aelodau'r panel yn cynnwys:
- Anthony Barrett, Archwilydd Cyffredinol Cynorthwyol, Swyddfa Archwilio Cymru
- Paul Egan, Un Llais Cymru
- Mark Gallbraith, Cymdeithas Clercod Cynghorau Lleol