Accessibility tools

Rydym wedi gosod ReadSpeaker webReader, sy'n caniatáu i ymwelwyr drosi cynnwys ar-lein yn sain ar unwaith ar ein gwefan.

Cliciwch ar yr eicon uchod i roi cynnig arni, a manteisiwch ar yr ystod lawn o nodweddion defnyddiol Darllenyddwe trwy glicio ar y ddolen isod.

Gwefan Readspeaker

Datganiad hygyrchedd

Mae'r datganiad hygyrchedd hwn yn berthnasol i www.archwilio.cymru. Mae'r wefan hon yn cael ei rhedeg gan Archwilio Cymru. Rydym am i gynifer o bobl â phosibl allu defnyddio'r wefan hon.

Gweld datganiad hygyrchedd

Rhoi gwybod am broblemau hygyrchedd

Rydym bob amser yn ceisio gwella hygyrchedd y wefan hon. Os byddwch yn dod o hyd i unrhyw broblemau nad ydynt wedi'u rhestru ar y dudalen hon neu'n credu nad ydym yn bodloni gofynion hygyrchedd, cysylltwch â:

post@archwilio.cymru

Mae cyllid ychwanegol gan Lywodraeth Cymru yn golygu bod cynghorau'n sefydlog yn ariannol am y tro, ond mae heriau mawr o'n blaenau

30 Medi 2021
  • Mae'r galw cynyddol am rai gwasanaethau llywodraeth leol a lefelau ariannu posibl yn y dyfodol yn golygu bodcynaliadwyedd y sector yn heriol.

    Mae'r sefyllfa ariannol wedi gwella ar gyfer pob un o'r 22 cyngor eleni oherwydd cyllid ychwanegol a gafwyd i helpu gyda'r pandemig, ond mae rhai cynghorau mewn sefyllfa well nag eraill i ymateb i heriau yn y dyfodol. 

    Mae benthyca cyhoeddus yn gyffredinol wedi cynyddu oherwydd y pandemig, a dyrannodd Llywodraeth Cymru £660 miliwn o gyllid ychwanegol i helpu cynghorau i dalu am eu colled mewn incwm a'u gwariant ychwanegol dros 2020-21. Derbyniodd cynghorau cyllid arall hefyd gan Lywodraeth Cymru, gan gynnwys cyllid ychwanegol i athrawon dalu am y gost o gymorth dal i fyny addysg a deunyddiau glanhau.

    Mae'r cyllid tymor byr ychwanegol hwn yn golygu bod swyddi ariannol cynghorau wedi gwella, mae costau COVID-19 wedi'u lliniaru ac yn gyffredinol nid yw cynghorau wedi dibynnu ar eu cronfeydd wrth gefn i gydbwyso eu cyllidebau ar gyfer 2020-21.

    Fodd bynnag, mae cynghorau'n wynebu ansicrwydd ynghylch lefelau ariannu yn y dyfodol ac mae heriau tymor hwy yn parhau. 

    Heddiw, rydym hefyd wedi cyhoeddi Darlun o Lywodraeth Leol [agorir mewn ffenest newydd], un o gyfres o adroddiadau sy'n edrych ar y Darlun o Wasanaethau Cyhoeddus [agorir mewn ffenest newydd] sy'n ymchwilio ymhellach i'r pwnc hwn.

    Cyn y pandemig, roedd cynghorau'n wynebu gwasgfa ariannol. Mae'r cyllid craidd gan Lywodraeth Cymru wedi gostwng 17% mewn termau real dros y degawd diwethaf. Mae cynghorau wedi gwrthbwyso'r toriad hwnnw'n rhannol gyda chynnydd o 35% yn yr arian a godwyd drwy'r Dreth Gyngor, ond gostyngodd gwariant cyffredinol y cyngor 8% yn ystod y degawd diwethaf.

    Wrth edrych i’r dyfodol, mae'r galw am wasanaethau lleol yn cynyddu, tra bod cyllidebau ar draws y sector cyhoeddus i'w gweld yn parhau'n dynn. Mae heriau mawr yn wynebu cynghorau wrth iddynt geisio rheoli'r pwysau hyn tra hefyd yn gwella o'r pandemig ac yn ymateb i’r her fyd-eang o newid hinsawdd. 

    Mae ein hadolygiad yn argymell 4 cam allweddol y gall cynghorau eu cymryd i wella eu cynaliadwyedd ariannol. Mae'r 4 cam hyn yn canolbwyntio ar:

    • Strategaethau ariannol
    • Cronfeydd wrth gefn
    • Perfformiad yn erbyn y gyllideb
    • Cyflawni arbedion
    ,
    Mae'r pandemig wedi tynnu sylw at bwysigrwydd gwasanaethau llywodraeth leol ac mae llywodraeth leol yn chwarae rhan allweddol yn y broses o adfer y pandemig. Er bod cynghorau wedi cael cymorth ariannol drwy'r pandemig, mae angen iddynt weithredu strategaethau i wella eu cynaliadwyedd ariannol tymor hwy er mwyn sicrhau eu bod yn gallu darparu gwasanaethau hanfodol sy'n cadw cymunedau'n ddiogel ac yn iach. Mae ein hadroddiad Darlun o Wasanaethau Cyhoeddus a chrynodebau ategol yn nodi rhagor o wybodaeth ac yn amlinellu ein safbwynt ar rai o'r materion allweddol ar gyfer y dyfodol. Archwilydd Cyffredinol, Adrian Crompton
    ,

    Adroddiad Cysylltiedig

    Cynaliadwyedd Ariannol Llywodraeth Leol - Effaith COVID-19, Adferiad a Heriau yn y Dyfodol

    View more
    ,

    Adroddiad Cysylltiedig

    Darlun o lywodraeth leol

    View more